بخشی از مطلب در سال 1971، دو معمار جوان ایتالیایی تبار به نامهای ریچارد راجرز ساکن انگلستان و رنزوپیانو ساکن ایتالیا، در مسابقه طرح ساختمان مرکز ژرژپمپیدو در پاریس در بین 681 شرکت کننده برنده اعلام شدند. نمای این ساختمان را مجموعهای از دودکشها، آبگردانها، لولههای تأسیساتی و ستونها، تیرها، بادبندها، راه پلهها و مسیرهای رفت و آمد تشکیل میداد. این معماران آغازگر سبکی در اروپا بودند که به نام های ـ تک یا تکنولوژی بسیار پیشرفته معروف گردید. معماران این سبک تکنولوژی را دستاورد بزرگ مدرنیته و مهمترین عامل توسعه و پیشرفت در قرن بیستم میدانند. از نظر آنها، عصاره و مشخصه هر عصر در معماری آن دوره شکل کالبدی یافته است. به عنوان نمونه، معابد یونان باستان با آن نظم و تناسبات کامل هندسی، تبلور ذهنیت کمال گرای یونانیان باستان است و بناهای عظیم روم باستان، نمایش قدرت امپراتوری و حکومت سزارها میباشد و بالاخره کلیساهای سر به فلک کشیده گوتیک نمایش دهده ی قدرت کلیسا و ذهنیت قرون وسطا است. به همین ترتیب، ساختمانهای امروز می باید نمایش دهنده عصارة فکری و تکنیکی عصر حاضر یعنی تکنولوژی باشد. نظریات و مبانی معماری مدرن و های ـ تک در اصول، بسیار به یکدیگر نزدیک است و میتوان گفت که معماریهای ـ تک فرزند خلف معماری مدرن است. ولی از نظر شکلی تفاوتهای بین این دو مکتب معماری مشاهده میشود. به طور کلی میتوان بیان کرد که آن سادگی و بیپیرایگی که در معماری مدرن وجود دارد در های ـ تک ملاحظه نمیشود و اگر معماران مدرن در طرحهای خود ماشین را به نمایش میگذارند، معماران های ـ تک داخل ماشیین و اجزاء آن را نشان میدهند. برج ایفل در نمایشگاه 1889 پاریس ساختمان ایدهآل و آرمانی معماران های ـ تک است. برج ایفل با 330 متر ارتفاع و اسکلت فلزی نمایان، نمادی از دستاوردهای تکنولوژی در عصر مدرن است. اصول فکری و طراحی این سبک را می توان در ده مورد ذیل خلاصه کرد: 1. خوشبینی به علم و پیشرفت علمی و تکنیکی؛ 2. نمایش تکنولوژی به عنوان عصاره و دستاورد عصر جدید؛ 3. نمایش پروسه ساخت؛ 4. شفاف نمودن، لایه لایه کردن و نمایش حرکت در ساختمان؛ 5. نمایش ساختار و اجزاء درون بنا در نمای ساختمان؛ 6. استفاده از رنگهای روشن وساده؛ 7. سازه و ساختار به عنوان تزئینات؛ 8. استفاده از اجزاء کششی سبک؛ 9. جدا کردن بخشهای سرویس دهنده از قسمتهای سرویس شونده؛ 10. طراحی بام ساختمان به عنوان نمای پنجم ساختمان. موضوعی که لویی کان در دهة شصت عنوان کرد (بخشهای سرویس دهنده ـ قسمتهای خدماتی ـ از بخشهای سرویس شونده ـ قسمتهای سکونتی ـ مجزا شوند) هم اکنون یکی از موارد بسیار مهم در ساختمانهای های ـ تک است. لذا داکتها، لولهها و اجزاء تأسیساتی ساختمان از بدنه اصلی ساختمان جدا میشوند. حسن این کار در بنا به نظر معماران های ـ تک سهولت تعمیر و نگهداری ساختمان است. به علاوه قسمتهای سرویس دهنده که عمر نسبتاً کوتاهی دارند (یک الی بیست سال) از قسمتهای سرویس شونده که عمر طولانی تری دارند(بیست الی هفتاد سال) به صورت دو قسمت مجزا از هم عمل میکنند. در اکثر ساختمانها، بام ساختمان به عنوان سطح پنهان و فراموش شده ساختمان فرض میشود، ولی در ساختمانهای های ـ تک ، بام سطح پنجم بنا است و کاملا طراحی میشود. بخشهایی همچون برج های خنک کننده، آبگردانها، پمپهای حرارتی، داکتها، لولههای تأسیساتی، خرپاها، کابلهای سازهای و همچنین جرثقیل پاک کردن شیشهها و خرپشتهها، همواره به عنوان بخش مهمی از ساختمان در روی بام طراحی میشوند. طرح این بخشها با توجه به چهارنمای دیگر انجام میشود و در معرض دید قرار میگیرد. از دیگر معماران معروف این سبک میتوان از نورمن فاستر یاد کرد. ریچارد راجرز به عنوان نظریه پرداز اصلی سبک های ـ تک معتقد است که « ساختمانهای عصر رنسانس در فلورانس شباهتی به بافت مجاور خود و معماری گوتیک قرون وسطا نداشتند، بلکه این معماری جلوهای از تبلور عصر جدید را نوید میداد». راجرز معتقد است که « هر بنایی باید نمایانگر زمان خود باشد». به نظر وی در عصر تکنولو ژی نمیتوان در خانههای یونان باستان و یا قصرهای امپراتوری روم باستان زندگی کرد. نکته جالب توجه این که در حال حاضر مرتفعترین ساختمان و بزرگترین فرودگاه جهان توسط یکی از شاخص ترین معماران این سبک یعنی نورمن فاستر طراحی شده است. برج هزارة توکیو و فرودگاه جدید هنگکنگ. امورزه از درک کارهای این معماران ملاحظه می شود که با استفاده از تکنولوژی ، سعی در استفاده حداکثر از عوامل طبیعی هنچون آفتاب ، باد ، آبهای زیرزمینی و گیاهان برای تنظیم شرایط محیطی ساختمان دارند. لذا در معماری جدید آنها که به نام اکو ـ تک (اکولوژی + تکنولوژی) خوانده میشود ، تکنولوژی در مقابل طبیعت قرار ندارد ، بلکه در کنار و به موازت طبیعت برای بهرهبرداری هرچه بیشتر از امکانات محیطی و تأمین آسایش انسان جای دارد. رویکرد به زیست و اکولوژی یکی از گرایش های عمده معماران های تک است . این معماران طلایه دار استفاده از عوامل اقلیمی و محیط زیست در ساختمان هستند . " سازگاری با محیط زیست " است . از اصولی که در اکثریت کارهای ارائه شده در اکوتک به نظر می رسد ، می توان موارد زیر را بیان کرد : تهویه طبیعی با امکان جریان هوا از سقف ، تهویه مطبوع و دمیدن هوا از زیر کف ، کنترل نور و نظایر اینها ، استفاده کردن از منابع طبیعی زیر زمینی ، استفاده کردن از انرژی منابع طبیعی همچون گرما ، نور خورشید ، باد ، انرژی گرمایی ، آب باران . فهرست مطالب: مقدمه معماران این سبک برج ایفل اصول فکری و طراحی بام سطح پنجم بنا ریچارد راجرز زندگینامه از معروفترین کارهای راجرز مرکز ژرژ پمپیدو برج اداری Lloyd’s of گنبد هزاره لندن فرودگاه باراهاس مادرید سقف با نوارهای bamboo بامبو رنزو پیانو مجموعه فرهنگی تیجیبائو آکادمی علوم کالیفرنیا - رنزو پیانو تپه هایی روی سقف سقف این بنا کلیسای پادره پیو پروژه نیویورک تایمز : نرمن فاستر زندگینامه معروفترین معمار سبک اکوتک پنجره های هوشمند هرم صلح فاستر دفتر مرکزی سویس ری تیهال لندن پل هزاره برج هیرست نیویورک
|