بخشی از مطلب مهمانخانه بزرگ قزوین در سال 1297 ه ق./ 1259 خورشیدی به دستور ناصرالدین شاه قاجار و با سرمایه گذاری دولتی، توسط آقا ابراهیم امین السلطان و آقا باقر اصفهانی که بعدها به حکومت قزوین رسید و لقب سعدالسلطنه گرفت، با الگوبرداری از هتلهای فرنگی به منظور استفاده فرستادگان و سفرای خارجی احداث شد. ساخت این بنا، بخشی از پروژهی راه ارتباطی تهران ـ اروپا (فرنگستان) بود. در این پروژه جاده تهران ـ قزوین شوسه شده و پنج مهمانخانه دیگر نیز در طول راه ساخته شد؛ اما هیچ یک از مهمانخانههای راه شوسه، به وسعت و تفضیل مهمانخانه قزوین نبوده و تنها دارای تعداد محدودی اتاق بودند. مهمانخانه قزوین دارای سه طبقه و 18 اتاق برای اقامت بود و میتوان آن را به علت وجود امکاناتی که برای اولین بار در اقامتگاههای ایران ایجاد میگردید؛ نخستین هتل مدرن ایران نامید. این مهمانخانه دارای سطح برجستهای از امکانات و سرویسدهی بود؛ بنحوی که با گذشت حدود یک صد و سی و پنج سال همچنان قابل مقایسه با هتلهای امروزی است. مهمترین تمایز مهمانخانه قزوین، که آن را نسبت به کاروانسراها برجسته مینمود؛ سرویسدهی و خدمات آن بود که تا پیش از آن در اقامتگاههای ایران متداول نبود. تمام وسایل و تجهیزات هتل به سبک فرنگ مرتب شده بود و در تمامی اتاقها، اسباب و اثاثیه اروپایی نظیر میز و صندلی و فرش و کاناپه فرار داشت و اتاقها علاوه بر تخت خواب، مجهز به رو شویی و پرده بود، ضمن آنکه در جوار این مهمانخانه، برای سهولت کار مهمانان، تلگرافخانه، پستخانه و چاپارخانه نیز احداث شده بود. یکی دیگر از امتیازات مهمانخانه، ارایه خدمات غذا و نوشیدنی بود؛ مسالهای که تا پیش از آن در هیچیک از اقامتگاههای ایران سابقه نداشت. مهمانخانه دارای آشپزخانه، قهوه خانه و سالن غذاخوری بود. برخی از سیاحان فرنگی که در مهمانخانه قزوین اقامت کرده بودند؛ در خاطرات خود از غذای مهمانخانه با عبارات «غذای عالی» و «خوراک خوب» یاد کردهاند. بنای نخستین هتل مدرن ایران که در انتهای خیابانِ ساخته شده متعلق به دوره صفویه، مقابل مسجد جامع عتیق قرار داشت در سال 1310 خورشیدی و در دوره پهلویِ اول برای هنگام امتدادِ آن خیابان و ایجاد فضای سبز، تخریب شد. با تخریب مهمانخانه و بیشتر شدن وسعت خیابان، ضمن از دست رفتن یکی از بناهای تاریخی ارزشمند ایران، فضای تعریف شده خیابان صفوی (سپه/ شهدا کنونی) که تا قبل از این، مهمترین فضای اجتماعی و تفرجگاهی شهر به شمار میرفت؛ به خیابانی برای تردد خودرو تغییر یافت. و.....
|