این بنا به لحاظ موقعیت مکانی بین بازار و مسجد جامع شهر واقع شده است و همین مسائل حکایت از اهمیت حمام در بافت شهر داشته است .
در گذشته ارتباط حمام با بافت پیرامون از طریق معبری که در کنار کارنسرای (سیمون) قرار داشت ، میسر می شد که بعدها یک ورودی بر روی خیابان سید نظام درست کردند . پس از عبور از دالان (هشتی ورودی ) وارد قسمتی بنام آبینه می شد که از سایر قسمتها مجلل تر بوده و تزئینات بهتری داشته است ، سپس کفشها را در آورده و در قسمتی که بنام کفش کن که در زیر سکوی سر بسته می باشد قرار می دادند و وارد سر بینه می شدند . این قسمت ( سر بینه ) مانند سکوی اطراف سر بینه را احاطه کرده و مشتریان لباسها را در آنجا در آورده و در گوشه ای قرار می دادند . سپس پس از بستن لنگ ( لباس مخصوص حمام ) مجدداً وارد بینه شده و پس از گذشتن از یک دالان که به میاندر معروف است وارد گرمخانه می شدند .
دالان میان در به توالت و اتاق تنظیف یا نظافت خانه ( اتاقی که برای نظافت ، حجامت و حنابندان استفاده می کردند ) نیز راه داشت که بعد از آن به صحن اصلی حمام یا گرمخانه منتهی می شد و با بالا رفتن از چند پله به یک ورودی کوچک به صورت دولا وارد خزینه که گرمترین و مرطوب ترین قسمت حمام است ، می شدند . در قسمت وسط خزینه دیگی بزرگ بنام تیان قرار داشته در زیر تیان کوره حمام به نامهای تون ، آتشدان و گلخن نیز معروف است قرار داشته است . مشتریان حدود نیم ساعت در خزینه می مانند تا بدن خوب خیس بخورد . پس از آن به گرمخانه مراجعه کرده شروع به شستشوی بدن می کردند و افرادی که توانایی مالی داشتند از دلاک برای این کار استفاده می کردند بعد از شستن بدن مجدداً وارد خزینه شده و خود را در آب می کشیدند . پس از اتمام استحمام از همان مسیر که آمده بودند ، باز می گشتند . نوع پوشش حمام میرزا رسول طاق گنبدی است و سوخت آن از مواد آلی تأمین و آب آن نیز از طریق قنات تامین می شد .
این حمام در سال 1380 از طرف سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان خریداری و مورد بهینه سازی و سازماندهی و مرمت قرار گرفت از سال 86 نیز اعتبارات سفر اول ریاست محترم جمهوری به استان و اعتبارات تخصصی سازمان مرکزی و اداره کل موزه ها و مراحل تجهیز و تکمیل و راه اندازی آن شروع شد و در حال حاضر آماده بهره برداری به عنوان موزه مردم شناسی می باشد . در فضای 537 متر مربع این موزه در بخش سربینه و گرمخانه 23 پیکره ملبس به زیباترین و متین ترین لباس عمومی اهالی منطقه ، مراسم جنابندان زنان و نحوه استحمام مردان ( حجامت کننده ، حجامت شونده ، مشت و مال دهنده و . . .) به همراه ابزار آلات مردم شناسی در معرض نمایش هستند . این موزه اولین موزه مردم شناسی استان به این شیوه می باشد .
|